Algemene beschouwingen 2018 – bijdrage GroenLinks
Voorzitter, voor ons ligt de begroting 2019. De eerste van onze nieuwe coalitie. Tijd voor verandering, is ons motto. Wij kijken daarom met twee blikken naar deze begroting:
1 - zien we de ambities voldoende terug in de begroting?
2 - welke veranderingen willen we met de beschikbare budgetten in gang zeten?
Investeren in de toekomst van Zeist
GroenLinks is blij met de focus op duurzaamheid in het coalitie-akkoord. De urgentie is groot. Als je bijvoorbeeld 28.000 woningen in 12 jaar wilt verduurzamen, dan zijn dat 2400 woningen per jaar, 50 per week. Een enorme opgave. De stap van denken naar doen zetten we nog onvoldoende. Het is van belang de inwoners te laten zien dat de gemeente niet alleen met woord maar ook met daad werkt aan een duurzame toekomst, aan groen en biodiversiteit. Daarom moet de begroting in één oogopslag duidelijk maken hoeveel we in duurzaamheid investeren. En hopelijk dat dat meer is dan in voorgaande jaren.
Inclusieve samenleving
Dan de inclusieve samenleving. De begroting zegt dat we interactief een inclusieve samenleving gaan realiseren, maar reserveert geen middelen. Dat moet anders! Bartimeus en Ongehinderd hebben concrete aanbevelingen gedaan, we moeten nu aan de slag en niet nog een jaar verliezen. Reserveer in het RIOZ een concreet budget voor aanpassingen, bijvoorbeeld in de buitenruimte en het gebouw van Kunstenhuis.
Ruimte voor de fietser
Niets is zo duurzaam als fietsen. De fietser moet daarom meer ruimte krijgen, vaker voorrang en een veiligere plek in het verkeer. Terwijl men her en der dagdroomt van fietsverbindingen tussen universiteitssteden, ontvangen wij steeds meer signalen van fietsers die onveilige situaties ervaren binnen Zeist zelf. Laten we daarom dicht bij huis beginnen en concrete acties ontplooien om meer rood asfalt en betere verlichting aan te brengen binnen de bebouwde kom. Ook dat kan wat ons betreft uit het RIOZ.
Crisis in de publieke sector
Voorzitter, naast de fysieke kant moet Zeist investeren in de samenleving. De publieke sector verkeert in crisis. Vorige week gingen er twee ziekenhuizen failliet en moesten patiënten hals over kop verplaatst worden naar een ander ziekenhuis, ik schaam mij dan voor het land dat wij zijn geworden. Laten we daarom met de blik van medemenselijkheid kijken naar de begroting en de opbrengst van de Maaltijd. Investeren in de toekomst is investeren in mensen, zodat iedereen mee kan doen in Zeist!
Opbrengst van de Maaltijd
De maaltijd van Zeist heeft een hartverwarmende hoeveelheid goede ideeën opgeleverd om de ambities van het hoofdlijnenakkoord te realiseren. Sommige voorstellen verdienen extra aandacht, namelijk die voorstellen die er voor zorgen dat de tweedeling in onze gemeente afneemt en meer mensen mee laat doen in de samenleving. Ik noem er vijf.
1: Laaggeletterdheid
Een grote groep inwoners (> 5000 volwassenen) heeft door taalproblematiek onvoldoende participatiekansen. Taalvrijwilligers hebben herhaaldelijk om meer aandacht en geld gevraagd. GroenLinks steunt hen! Preventie is daarbij essentieel: voorkom een nieuwe generatie met taalachterstand door nú te investeren in gratis voorschoolse opvang en gratis huiswerkbegeleiding.
2: Wonen
Veel mensen vallen in Zeist tussen wal en schip: ze kunnen niet huren en niet kopen. Moeders met kleine kinderen verblijven jarenlang in stacaravans. Zo wil je mensen niet laten wonen. De versnellingsopgave biedt voor de groep noodzoekers onvoldoende oplossing, wat we nodig hebben zijn fatsoenlijke voorzieningen voor tijdelijk wonen. Bovendien neemt speculatie met woonruimte toe. Dit kunnen we tegengaan door de woonplicht weer in te voeren: je mag een woning alleen huren of kopen als je er ook zélf gaat wonen.
3: Schulden
Langdurige problematische schulden zijn een groot probleem, ze houden mensen gegijzeld in armoede. Te vaak worden mensen pas geholpen als de problemen al ontspoord zijn. Er moet bij eerste signalen meteen actie ondernomen worden. Laagdrempelige schuldsanering is belangrijk. Laten we een fonds oprichten voor problematische schulden om mensen te beschermen tegen woekerrentes. Andere gemeenten gingen Zeist al voor.
4: Bereikbaarheid
Om in de samenleving te kunnen participeren moet je wel ergens kunnen komen. Daarom moeten we investeren in ons openbaar vervoer. In Austerlitz gaat de laatste bus al om 19:38 uur. In de Maaltijd zijn interessante opties genoemd van collectief vervoer tegen schappelijkere prijzen dan de markt wil bieden.
5: Veiligheid
Tenslotte het thema veiligheid. In de gesprekken horen wij veel ergernissen: te hard rijden, hufterig parkeergedrag, het dumpen van zwerfafval, en het te vroeg of op verkeerde plekken afsteken van vuurwerk. GroenLinks pleit voor het aanstellen van extra boa’s, want een samenleving is alleen harmonieus en duurzaam als een ieder zich veilig en prettig kan voelen in de buitenruimte.
Afsluitend
Voorzitter, ik klink misschien optimistisch, en dat ben ik ook. Zeist staat er financieel goed voor, en juist dat biedt mogelijkheden om gerichter te gaan investeren in een Zeist waarin iedereen, met welke achtergrond of geaardheid ook, mee kan doen in de samenleving!
