Op 2 juni vond in de Zeister Raad het debat plaats over de Jaarrekening 2007 en de Voorjaarsnota 2008. In de voorjaarsnota worden alvast de lijnen uitgezet voor de begroting van 2009. Dit is ook het moment waarop de partijen hun Algemene Politieke Beschouwingen geven.

Onderstaand de Algemene Beschouwing van de GroenLinksfractie.

Twee jaar op weg

Twee jaar geleden is GroenLinks met haar verkiezingsprogramma in de hand aan de coalitieonderhandelingen begonnen. Er kwam een akkoord waarin GroenLinks zich goed herkende en nu halverwege deze raadsperiode, wordt de uitwerking hiervan steeds meer zichtbaar. De duurzame en sociale ontwikkeling van Zeist die we voorstonden krijgt steeds meer vorm in de uitvoering.

Dat is ook zichtbaar in deze voorjaarsnota.

Milieu en Duurzaamheid

In de vorige collegeperiode, toen zonder GroenLinks, was al het geld voor milieubeleid wegbezuinigd. Inmiddels is er weer geld voor een bij Zeist passend milieu vrij gemaakt. Dit geld blijft nu duurzaam beschikbaar. Nog niet alles wat we willen is gerealiseerd, er kan in de toekomst nog wel een tandje bij, zoals voor klimaatbeleid.

De aandacht voor milieu- en duurzaamheid is groeiende binnen de gemeente. Dat zien we in de plannen voor het Stationsgebied Driebergen Zeist en het nieuwe gemeentehuis. Maar ook in de geplande woningbouwprojecten is duurzaam bouwen een belangrijk uitgangspunt en bij de herinrichting van de vliegbasis is in de planvorming een flinke omzwaai van rood naar groen gemaakt.

Relatie met de burger

In de afgelopen periode zijn er veel contacten geweest met burgers in Zeist. Meestal waren dat prettige contacten, altijd waren ze zinvol. Het proces van de bouwvisie had soms het karakter van de slag om de bouwvisie. Het rapport Verstand heeft onder andere uitspraken gedaan over de omgang met elkaar die bij kunnen dragen tot een opener dialoog, met respect voor elkaar en elkaars standpunten. Na de zomer zal het eerste grote interactieve project van start gaan, dat van Huis ter Heide West. De kaders hiertoe zijn onlangs gesteld en GroenLinks ziet met belangstelling uit naar het proces. Hetzelfde geldt voor het proces van de Structuurvisie, waarin we samen met de burger aan de slag, en niet in de slag, willen gaan met betrekking tot de ruimtelijke toekomst van Zeist.

Jeugd

GroenLinks wil een beter perspectief voor de jeugd. Perspectief op werk en ontplooiing, in een leefbare omgeving. Daarom wordt er veel geïnvesteerd in de jeugd. Om jongeren kansen te geven, om schooluitval tegen te gaan en te voorkomen dat we groepen jongeren verliezen, met alle gevolgen van dien.

Er komt in ieder geval één kunstgrasveld in Zeist bij, zodat wachtlijsten voor de jeugd om te voetballen korter worden. Beter zou nog zijn als deze wachtlijsten helemaal verdwijnen. GroenLinks roept daarom het college op er voor te zorgen dat ook het tweede nu al benodigde kunstgrasveld kan worden aangelegd.

Bij een tentoonstelling in het Hollebloc gaf de schooljeugd uit de buurt o.a. als wens aan: restauratie van het Sluisje in de Grift. Het is fijn dat in de Voorjaarsnota deze wens gehonoreerd wordt.

Wonen

Maar er moet ook perspectief op woonruimte in Zeist komen. In de komende jaren gaan we daar, bijvoorbeeld door de herstructurering van Kerckebosch, ook daadwerkelijk wat aan doen. Om er voor te zorgen dat in Zeist opgegroeide jonge mensen hier kunnen blijven wonen.

We zullen deze jonge mensen straks immers keihard nodig hebben in Zeist. Dat stelt ons af en toe voor lastige keuzes.

Maar naar de mening van GroenLinks kan je Zeister woningzoekenden niet als het ware over de schutting naar verre buren als Vathorst, Almere en Leidscherijn werpen. Ook dáár staat het groen inmiddels stevig onder druk.

Faciliteren als mensen elders in de provincie willen wonen doen we natuurlijk wél. Dat maakt weer woningen vrij in Zeist. Het wordt nodig tijd dat we doorstroming niet alleen met de mond belijden. We hebben alle creativiteit nodig om de doorstroming te bevorderen en scheefwonen te beperken. We kunnen in dit verband een voorbeeld nemen aan De Seyster Veste voor wat betreft hun plannen voor de renovatie van de 40-flat in Nijenheim.

Verkeer

Het Fietsplan Zeist wordt inmiddels uitgevoerd, zodat er veiliger schoolroutes komen en de autodruk op het centrum vermindert. Stallingmogelijkheden zijn verbeterd. Een maand geleden is de bewaakte fietsenstalling heropend. Zo worden er steeds meer knelpunten opgelost.

Verkeer en veiligheid is een onderwerp dat iedereen raakt. Dat is ook goed te merken in de Inloop. Veel onderwerpen gaan over verkeerszaken. Het wordt steeds duidelijker wat de gevolgen zijn van een gemeentelijk verkeersplan waarbij onvoldoende middelen voor de uitvoering beschikbaar zijn. Daar moeten we nodig wat aan doen.

Daarnaast komen er een aantal grote regionale verkeersontwikkelingen op ons af. GroenLinks vindt dat er een brede evaluatie van het GVVP nodig is en vraagt dan ook prioriteit hiervoor bij de verdeling van de 7000 uren in de knelpuntenpot .

We vragen ons echter af, of we er zijn met een eenmalige injectie. We constateren dat er een structureel capaciteitsprobleem bij de afdeling verkeer is. Dat moet je dan ook structureel oplossen. Verkeer, veilig verkeer, is een gemeentelijke kerntaak!

Organisatie en regelgeving

Het project Op Weg Naar De Kern begint ook steeds meer in de uitvoering te komen.

We zijn blij dat er veel draagvlak voor is binnen de organisatie. Temeer ook omdat het voor de meest direct betrokkenen, de medewerkers van de gemeente, vaak grote veranderingen met zich mee brengt. Júist omdat we het proces Op Weg Naar De Kern erg belangrijk vinden, zullen we het ook zeer kritisch volgen. Flexibiliteit en efficiency zijn prima uitgangspunten, maar wat werkelijk nodig is voor verantwoorde uitvoering is nodig; ik gaf u net al een voorbeeld m.b.t. het verkeer.

Een punt van zorg is het onderdeel deregulering. Er lag al een voorstel tot vereenvoudiging van de bomenverordening. Vanuit Op Weg Naar de Kern is een nóg verregaander voorstel aangekondigd. Deregulering is een moois streven, maar je moet erg oppassen dat je niet daarmee de waarborgen voor wat je wilt behouden weg reguleert; bij bomen en monumenten geldt het principe: weg is weg.

Minima en armoedebeleid

GroenLinks is erg blij dat er nu structurele gelden voor het minimabeleid zijn, dat heeft er jarenlang aan ontbroken. Maar ook hier zijn we er nog niet, we zijn op de goede weg, maar de doelstellingen liggen hoger, want we willen naar 25% meer gebruik, nu is er begroot voor 15 % . Er zijn nog teveel mensen die niet meer of nog niet deelnemen aan het maatschappelijk leven. We zullen alles uit de kast moeten halen om deze mensen te bereiken, te ondersteunen, in de gelegenheid te stellen om te participeren en hen perspectief te bieden.

WMO

De WMO komt meer en meer tot uitvoering, volgend jaar gaan we evalueren. Wij vinden het nu nog te vroeg om al te constateren dat we WMO-gelden over houden en deels alvast in de algemene middelen te stoppen. We voelen ons daarin gesteund door de accountant. Voor de meeste prestatievelden hebben we zelfs nog geen of onvoldoende beleid kunnen ontwikkelen!

Iets anders is dat er mogelijkheden zijn om de WMO-gelden breder in te zetten dan nu het geval is. Bijvoorbeeld: goed armoedebeleid zorgt ervoor dat minder mensen dak- of thuisloos worden. Een deel van het armoedebeleid valt dus als preventiebeleid binnen WMO-prestatieveld 7: Maatschappelijke opvang. Ook kan een gedeelte van het wijkgericht werken door de WMO-gelden gedekt worden in het kader van prestatieveld 1: leefbaarheid in de buurt.

Financiën

GroenLinks is verbaasd over hét verschil tussen de Voorjaarsnota en het uiteindelijke raadsvoorstel daarover: het orde-effect OZB: we blijven achter met onze OZB-verhoging zoals het door het gemeentefonds van ons wordt verwacht. In het verleden heeft GroenLinks consequent gewezen op dit effect telkens als er over de hoogte van de OZB gesproken werd. We waren daarom blij dat er eindelijk gekozen was voor compensatie hiervoor, door de OZB met 1,5 % extra te verhogen.

In vergelijking met de andere Heuvelruggemeentes heft Zeist op dit moment de laagste OZB.

Om even het juiste financiële perspectief aan te geven: voor een eigenaar met een huis met een WOZ-waarde van € 350.000,- kost de correctie € 0,30 per maand aan extra OZB.

Voor een villa in Bosch en Duin van een miljoen is dit ongeveer 1 euro in de maand.

Helaas heeft het college uiteindelijk iets anders voorgesteld en schuift ze het probleem voor zich uit naar een volgende raadperiode. GroenLinks betreurt dit.

We zijn gewend om eenmalige, incidentele voordelen, zoals bij de verkoop van nutsbedrijven niet in één keer op te maken maar via storting in, en vervolgens onttrekking aan het eigen kapitaal uit te smeren over een hele lange periode. Dat voorkomt potverteren, dat is behoedzaam. Dat is de reden dat Zeist tot de drie rijkste gemeenten van de provincie behoort, ondanks dat langzame opeten!

Vanaf 2014 mag wellicht alléén de rente structureel gebruikt worden. Tot op heden heeft ons daarover echter nog geen enkel officieel bericht van rijk of provincie bereikt. Toch verzoeken we het college om nu alvast naar alternatieve mogelijkheden te zoeken om incidentele baten om te zetten in structurele baten, zoals we bij de bestemming resultaat 2007 doen bij de investering met maatschappelijk nut.

Tenslotte

Terugkijkend op de afgelopen twee jaar zie ik dat de uitvoering van het mede door GroenLinks tot stand gekomen coalitieakkoord vorig jaar al op stoom gekomen is en nog steeds op koers ligt. Zeist is er, mede hierdoor, duurzaam en sociaal op vooruit gegaan. Voor de komende jaren ligt er nu de uitdaging om dit proces verder tot het gewenste resultaat te brengen. GroenLinks gaat ervoor; samen!

Frank Dirkse, namens Fractie GroenLinks Zeist, 2 juni 2008