Voor ons ligt de Begroting 2015. Een begroting, waar te zien is dat het extra bezuinigde geld voor WSW en WWB als dekkingsmiddel wordt gebruikt. Waar de reserve revolving fund sociale woningbouw wordt gestort in het RIOZ. Een RIOZ waar het college een greep uit doet, maar er staat een 0 euro voor het sociale domein. Een begroting met rechtse keuzes die een grote groep inwoners duur zal komen te staan.
Voorzitter, u kent GroenLinks ondertussen als een inhoudelijke partij, die graag vanuit visie en ambities, voorstellen wilt doen. Als partij kent u ons als pleiter voor duurzaamheid. Investeren in de groene economie is winst voor mens en dier. Is winst voor een wereld die we kunnen doorgeven aan onze kinderen en generaties na ons. Nu is het meer dan ooit nodig om te investeren, de energiebronnen raken op. Duurzaam staat genoemd als hoofdthema in de inleiding. Echter, we zien er verder bar weinig van terug. Neem Soesterberg. Er wordt aangegeven dat: 'er naar mogelijkheden wordt gekeken voor een jaarlijks terugkerend evenement', 'de aantrekkingskracht van het militair museum' en 'mogelijkheden voor ondernemers om bijzondere activiteiten te laten uitvoeren...' Voorzitter, juist de natuur is de grote aantrekkingskracht van de voormalig vliegbasis. Hoe minder poespas en geluidsoverlast gevende evenementen, hoe aantrekkelijker voor mens en dier. Stimuleer de rust en het genieten van natuur en het wordt aantrekkelijk om te komen en te wandelen en eventueel daarna een versnapering of lekker uit eten in Zeist.
De ambitie om 3000 woningen te verduurzamen juichen wij van harte toe. Met de beantwoording door de wethouder in de Ronde Tafel, zijn we blij te horen dat deze ambitie na vier jaar is gehaald. Duurzaamheid is ook een economische motor; het verschaft werkgelegenheid. Voor de huurder is het een kostenbesparing, geld wat weer voor andere zaken uitgegeven kan worden. Wij nemen dan ook aan dat in de uitwerking de volgende zaken aan de orde komen: social return en re-integratie mogelijkheden binnen de participatie wet. Verduurzaming van huurwoningen: dus afspraken met de corporaties en prioriteit voor mensen met een kleine beurs. Zij kunnen die kostenbesparing op hun energie rekening goed gebruiken. Stimuleringsmaatregelingen voor huizenbezitters die zelf niet direct financiële mogelijkheden hebben om hun huizen te verduurzamen. Ik neem aan dat het college deze punten zeker in gedachten heeft. Zo niet, zullen wij een motie in dienen om dit alsnog aan te vullen.
Voorzitter het zijn de kleine dingen die het 'm doen. Kleine dingen kunnen groot plezier brengen, maar ook grote ergernissen. Hondenpoep is een grote ergernis, daarom heffen wij ook hondenbelasting met het motto de vervuiler betaalt. Echter een bijkomende ergernis is dat de tarieven voor een eerste, tweede, derde hond verschillend zijn, met een oplopende bedrag voor iedere hond extra. Dit voelt onrechtvaardig. Wij zullen een amendement indien om de tarieven gelijk te laten zijn voor iedere hond. Een kleine ergernis minder. Daarnaast zien wij nog mogelijkheden om eens wat verder na te denken over deze belasting in combinatie met het project Waaks. Wij zien in de begroting onder het hoofdstuk Veiligheid 'Inspelen op initiatieven' de bereidheid en samenwerking van burgers met de gemeente, politie en brandweer. Is het een idee dat geregistreerde deelnemers aan waaks bv een x% korting krijgen op de hondenbelasting? De vervuiler blijft betalen, maar wie iets terugdoet voor de samenleving krijgt een deel terug.
Duurzaam is ook investeren in mensen. Het mee kunnen doen, participeren en je positieve bijdrage kunnen geven aan de samenleving. De decentralisaties en transities hebben deze gedachten in zich. De transformatie moet echter nog beginnen. Als wij kijken naar deze begroting dan zien wij mogelijkheden voor de kansrijken. Er wordt ingezet op kansrijke re-integratie op de arbeidsmarkt. Er wordt ingezet op een woning kopen, maar dan voor de kansrijke rijke. Er wordt ingezet op ruimte in de portemonnee van de huiseigenaren. Zij zitten voor een dubbeltje op de eerste rang. Ik zelf, huiseigenaar, zit niet te wachten op die extra stuiver per maand. Ik vind het belangrijker dat mijn huis zijn waarde houdt. Ik investeer liever in een mooie schone omgeving met gezonde bomen. Ja voorzitter, u voelt hem al aankomen; GroenLinks ziet liever dat de OZB gewoon geïndexeerd wordt en dat deze middelen worden ingezet voor het bomenfonds. Dan investeer ik tenminste in mijn leefomgeving en dat is goed voor de waarde van mijn huis.
Er wordt ingezet op de kansrijke. De realiteit is echter dat dertig procent van de Zeister kinderen opgroeit in een huishouden dat een inkomen heeft onder de 110% van het sociaal minimum. Ook in Zeist gaan er kinderen naar school zonder ontbijt. De verschillen tussen arm en rijk zijn groot in Zeist. Landelijk gezien verdient 10% van de huishoudens meer dan 80.000 euro per jaar. In Zeist verdient echter 15% van de huishoudens meer dan 90.000 euro per jaar. Deze verschillen worden met deze begroting alleen maar groter. Zorgelijk vinden wij dan ook de passage over het minimabeleid. Daar staat: We moeten voorkomen dat de minimaregelingen belemmerend werken voor mensen om aan het werk te gaan. Met het afschaffen van minima regelingen wordt beoogd de armoedeval tegengegaan. Mensen worden meer gestimuleerd om te gaan werken. Allemaal goed en wel, maar de realiteit is dat ruim 70% van de mensen in de bijstand op de trede 1 t/m 4, het niet waar kan maken om zelfstandig werk te krijgen. Bedenk dat bij die groep straks een groot deel uit de WSW en Wajong bijkomen. Een grote groep waar de ondersteuning van de minima wegvalt. Daar voorkom je geen armoedeval mee, maar creëer je een grotere armoede en zal de weg naar werk nog verder weg komen te liggen dan dat deze nu al is. Daarnaast zijn de kinderen het slachtoffer van de armoede, zij krijgen minder kansen.
Betaald werk is niet zaligmakend. Juist de kern van de decentralisaties is dat er kansen komen om mee te doen, te gaan doen, maatwerk te geven, samen aan de slag. Vrijwilligerswerk is daar een onderdeel van, juist dat geeft de samenleving een upgrade. Het is nog steeds niet duidelijk of de 600 000 euro welke zijn gereserveerd in het RIOZ nu voor trede 1 t/m4 zijn, of dat deze ook naar de kansrijke op de participatieladder gaan. De WSW gelden worden niet ingezet voor de WSW-ers die straks onder de Participatiewet vallen. Helemaal geen zachte landing, of juist die extra steun in de rug, terwijl het extra bezuinigde geld juist nu zo hard nodig is.
De 4 mljn die gereserveerd staan in het RIOZ voor het tunneltje vinden we onverstandig en ook niet nodig. De drang om snel het tunneltje te realiseren voelen we allemaal, maar er is een proces afgesproken en de stappen worden doorlopen. Om nu het geld te reserveren is impliciet beleid doorvoeren wat niet nodig is en een verkeerd signaal afgeeft naar ProRail.
Voorzitter, Het moge duidelijk zijn, dat we het niet eens zijn met een aantal zaken in deze begroting. Wij willen zien dat het samen kansen pakken ook voor mensen geldt die minder kansrijk lijken. Dat we als Zeist blijven staan voor het inzetten van alle middelen om iedereen die steun te geven om te kunnen emanciperen en stappen vooruit te zetten.
Ik moet hier ook even noemen dat wij ons dan zorgen maken over de plannen van Staatssecretaris Teeven die hier in Zeist gesloten gezinsopvang wil realiseren voor uitgeprocedeerde asielzoekers en hun gezinnen. Dat lijkt me een stap terug in de tijd. Gaan we dan toch weer kinderen opsluiten in de cel? In Soest is de tijdelijke opvang en misschien is het een idee om daar eens te gaan kijken. Ik ben mij er van bewust dat wij hoogst waarschijnlijk geen invloed hebben of de opvang er nu wel of niet komt, maar laten wij er wel gezamenlijk voor zorgen dat we de humaniteit bewaken en menselijkheid garanderen.
Voorzitter, GroenLinks ziet kansen in deze begroting. De truc is om de kansen te vergroten voor iedereen.
