Op dinsdag 18 december vond dan eindelijk het debat over de Bouwvisie van Zeist plaats. Onderstaand de bijdrage van GroenLinks aan dit debat zoals uitgesproken door Peter Spoelstra. Het is een flinke lap tekst, maar het gaat hierbij dan ook om een onderwerp waarbij onze stellingname zich niet makkelijk in een paar woorden laat vangen.

Inleiding

Aan de orde is de bouwvisie. In onze bijdrage aan het Debat zullen we ingaan op een aantal aspecten, die van belang zijn om te bepalen, hoe we hiermee verder gaan:

- De inspraak, en de hoorzitting hierover,

- Het debat “Rondom Zeist” in Figi,

- Onze visie over hoe we om moeten gaan met bouwen in Zeist,

- Juridische aspecten,

- De relatie met het groenstructuurplan.

Inspraak

Er zijn veel onderwerpen ingebracht, waaronder ook veel zinnige aandachtspunten. Het was te merken dat velen zich verdiept hadden in de materie en aandacht hadden besteedt aan hun inspraakreactie. We hebben daar veel waardering voor. Uit een gedeelte van de inspraakreacties bleek dat ook veel mensen de bouwvisie niet gelezen hadden, of er zaken in gelezen hadden die er niet is staan. Voor die mensen hebben we goed nieuws:

- Er is geen sprake van Zeist volproppen met hoogbouw

- Er is geen sprake van 8 torenflats

- We willen speelplekken en groen (zowel binnenstedelijk als buiten de bebouwde kom) juist sparen

- Er is geen sprake van het loslaten van de Jantje Betonnorm. 

-  Het beschermd dorpsgezicht blijft beschermd dorpsgezicht; Dat geldt natuurlijk ook voor het Wilhelminapark.

Een paar uitersten van de persoonlijke opmerkingen op de voorgedrukte formulieren wil ik toch wel noemen: “Tegen, dat op véél plaatsen gebouwen komen die hoger zijn dan de omgeving. Het moet wél mogelijk zijn om voldoende betaalbare sociale, starters- en seniorenwoningen te bouwen voor voornamelijk de Zeister bevolking” (ik had het haast zelf kunnen zeggen). En aan de andere kant: “die mensen kunnen toch ook ergens anders heen!” (ik kan het haast niet uit mijn strot krijgen)

Hoorzitting

Voordeel van zo voorin de zaal zitten is dat je erg goed kunt zien wie waarop reageert. Er werd erg verschillend gereageerd op de diverse stellingnames. Dat kwam het duidelijkst tot uiting als er vanuit de koker “na ons de deur dicht en niets meer veranderen” stelling werd genomen. De meeste bijval kregen de uitspraken, waarin de zorg om de kwaliteit van de leefomgeving van Zeist werd uitgedrukt. Uit de hoorzitting bleek ook, dat velen van mening waren dat er op hun reactie niet of niet voldoende was gereageerd. Toch is er veel van de ideeën en reacties van de insprekers verwerkt. Zeker als de AWG-notitie wordt losgekoppeld. Sla de eerste inspraakronde op de bouwvisie er ook maar eens op na! Er is zelfs zoveel van verwerkt, dat we ook de klacht hoorden dat er van het originele document te weinig meer over was. . . . .

Het debat “Rondom Zeist”

Graag wil ik nog even ingaan op de debatavond van 6 december. Een stedenbouwkundige uitnodigen, die aangeeft dat het heel goed mogelijk is om te verdichten, als je maar van kwaliteitscriteria uitgaat, verdient respect. Een demograaf uitnodigen die gaat zeggen dat we wel dégelijk moeten bouwen om de autonome groei van Zeist bij te houden, verdient evenzeer respect. Eigenlijk is maar één belangrijk aspect onderbelicht en dat is, de woningzoekenden die aangewezen zijn op een huurwoning of een starterswoning. Zij waren niet of nauwelijks aanwezig, zij zijn niet of nauwelijks aan bod gekomen. Een nadeel van niet bouwen is, dat Zeist over een paar jaar weer onder de 60.000 inwoners komt. Volgens de theorieën van de heer Baede levert een bouwstop meerwaarde voor de huizen op. Dat compenseert ruimschoots de verhoging van de OZB die nodig is om de vermindering uit het gemeentefonds op te vangen.

Maar, . . het gaat ons natuurlijk niet om dat geld, maar om de mensen. Het niet bouwen vergroot de stap naar een koopwoning alleen maar. Het niet bouwen voor de autonome groei heeft als resultaat dat er nog langere wachttijden ontstaan voor woningen in de sociale-huur sector. Daar worden vooral jongeren, starters op de woningmarkt de dupe van. Zoals de burgemeester aan het einde van de avond al opmerkte, valt ook dat onder onze verantwoordelijkheid. Enkele duizenden Zeistenaren hebben aangevraagd om voor een nieuwe woning in aanmerking te komen. Die wisten precies waar ze hun handtekening voor hebben gezet. Ook die mensen moeten gehoord worden.

Visie van GroenLinks

Wij vinden het document van AWG nog steeds een inspirerend stuk als denkrichting. Als er gebouwd moet worden, kiest GroenLinks primair voor verdichten. Dat betekent meervoudig grondgebruik en dáár waar het kan, hoger bouwen dan nu. Dat gaat natuurlijk niet zomaar, dat kan natuurlijk niet overal. Juist omdat we vinden dat verdichten niet overal kan en om ad-hoc beleid te voorkomen, hebben we de bouwvisie nodig. Verdichten betekent zuinig omgaan met de schaarse ruimte. Verdichten betekent ook, betere toegankelijkheid tot de voorzieningen. Verdichten betekent dus ook het beperken van de vervoersbehoefte. In een buurtschap als Bosch en Duin vind je meer auto’s per woning dan in het centrumgebied. Naast verdichten denken we voor het centrum vooral aan activeren en aanhelen, om de cultuurhistorische waarden in Zeist beter tot hun recht te laten komen.

Bouwhoogte

Het accent is komen te liggen op bouwhoogten. Voor ons hoeft die verschraling van de bouwvisie niet. De bouwhoogte is niet het enige aspect om passend in de omgeving te bouwen. Waar we niet gelukkig mee zouden zijn is het vaststellen van een maximale bouwhoogte als een glazen plafond. Dat resulteert in beelden die geassociëreerd worden met verstedelijking. Juist daarom vinden we hoogteaccenten belangrijk. Dat mag niet leiden tot een nieuw plafond. In de inspraak werd het idee gelanceerd om daarom met gemiddelde bouwhoogtes te gaan werken. Als dat op een eenduidige manier is op te nemen, zijn wij daar een voorstander van. Het gebruik van het begrip kappen, levert verwarring op in de voorliggende bouwvisie. Het is niet de bedoeling om meerdere etages als kap te gaan bouwen om op deze manier extra bouwlagen te realiseren. Toch moet het ook niet weer worden uitgelegd, als een verbod om een vliering aan te brengen op je zolder.

twee aandachtspunten

We hebben nog twee aandachtspunten:

- Kunnen er rechten door derden worden ontleed aan deze bouwvisie

- De relatie tussen de bouwvisie en het groenstructuurplan.

Oneigenlijke rechten: Het kan niet zo zijn dat een projectontwikkelaar een voorbeeld uitwerkt en daar rechten bij claimt die voort zouden komen uit de bouwvisie. We begrijpen de zorg dat we het risico zouden lopen beleid uit handen te geven waar we dat niet willen. Om díe reden willen we daarom het AWG-document volledig loskoppelen van de bouwvisie. Aangegeven is ook, dat je extra argumenten nodig hebt, als een aanvrager zich beroept op de bouwvisie. Er mag in beginsel niet hoger gebouwd worden dan de omgeving. Wil men dat wél dan moet dat worden onderbouwd. De benodigde analyse is ingebouwd om ongewenste ontwikkelingen tegen te kunnen gaan. Bovendien vind je in de bouwvisie veel aanknopingspunten om te kunnen onderbouwen dat je plannen die niet passen in de omgeving, niet in behandeling wilt nemen.

Daarnaast delen wij de zorg om het behoud van het binnenstedelijk groen. Dat is vooral onderwerp van het vernieuwde groenstructuurplan. We vinden dat de zorg om het groen het beste gediend zou zijn door beide onderwerpen gelijktijdig te behandelen. Dán kan pas echt de balans gevonden worden tussen groen en rood, tussen respect voor de natuur én de mens. Voor dit standpunt konden we echter toen in het presidium geen meerderheid krijgen Het groenstructuurplan komt op korte termijn in procedure. We hebben overwogen om de bouwvisie aan te houden tot de behandeling van het groenstructuurplan. Je kunt je zelfs afvragen of de behandeling samen met het structuurplan niet beter is. Ik kan alleen de consequenties daarvan op dit moment niet overzien.

Peter Spoelstra, namens fractie GroenLinks