Maandagavond 30 januari sprak Jesse Klaver in TivoliVredenburg in Utrecht over zijn plannen voor Nederland na de verkiezingen. De zaal, die plaats biedt aan ruim 2000 mensen, was helemaal volgestroomd met geïnteresseerden, waarvan ongeveer zeventig procent bestond uit niet-leden van GroenLinks. 

Massih: “Niet slecht voor een vluchteling”

Voordat Jesse opkwam, waren er verschillende sprekers. De eerste gast was Massih, een Amsterdamse rapper en voormalig docent maatschappijleer. Massih kwam zelf in 1998 als vluchteling naar Nederland en benoemde het wij-zij gevoel in zijn rap: mensen zeggen hem vaak dat hij het niet slecht doet “voor een vluchteling”.

Marsman: “politici, doe nu eindelijk iets aan het klimaat”

De tweede spreker was filosofe en dichteres Lieke Marsman, die een stuk voordroeg over klimaatverandering. Zij adresseerde daarin het gevoel waar veel mensen mee zitten; jij doet je best om met kleine beetjes een bijdrage te leveren, terwijl de mensen die écht iets kunnen betekenen, namelijk politici die beleid maken, te weinig ondernemen om de milieuproblematiek aan te pakken.



Ozdil: “Van een dubbeltje naar een kwartje is niet meer zo gemakkelijk”

Toen Marsman het podium verliet sprak Zihni Ozdil, de nummer acht op de lijst van GroenLinks. Hij las een column voor, waarin hij zich herinnerde dat iemand die vroeger voor een dubbeltje geboren was dankzij een sterk sociaal vangnet volop de kans kreeg om een kwartje te worden. Tegenwoordig is dit veel moeilijker en dat is te wijten aan rechts-liberaal beleid, waarin studeren een kostbare aangelegenheid is geworden.

“Wat zijn jullie met veel!”

Dan is het de beurt aan Jesse Klaver. Als een echte leider loopt hij tussen het publiek door de trap af op het nummer tonight's gonna be a good night van The Black Eyed Peas, maar eenmaal op het podium is hij toch een moment onder de indruk van de volle zaal en zegt hij “Wat zijn jullie met veel!” Daarna begint hij zijn speech.

“Afleidingspolitiek”

Afgelopen zomer heeft hij een rondreis door de VS gemaakt. Hij sprak daar een ondernemer die voelde dat zijn kinderen het nooit beter zouden krijgen dan hij. Omdat hij zijn geloof in de gevestigde orde, de democraten, was verloren, zei hij “Ik heb niets te verliezen. Ik stem op Trump” Hetzelfde ziet Klaver ook in Nederland gebeuren. Traditionele middenpartijen bieden onvoldoende antwoord op de zorgen die mensen hebben, dus zoeken ze naar een alternatieve stem om de status quo te verbreken. Hoewel ze die in rechts-populistische partijen hopen te vinden, legt Jesse Klaver uit dat deze partijen slechts afleidingspolitiek bedrijven. De gevestigde orde spreekt niet over de oorzaken, maar slechts over de symptomen van maatschappelijke problemen. En daar wil GroenLinks wat tegen doen.

“Rutte, de bedrijfsleider van de BV Nederland”

Want wie Jesse ook spreekt, hoog- of laagopgeleid, autochtoon of immigrant, uit de Randstad of van het platteland, iedereen heeft uiteindelijk dezelfde zorgen en iedereen wil uiteindelijk de beste toekomst voor zijn kinderen. De rechtse partijen, ook de VVD, hanteren een politiek van verdeeldheid, waarbij bovendien ook nog eens de echte problemen worden genegeerd. Jesse refereert aan Rutte’s brief aan ‘alle Nederlanders’. Hoewel Rutte iedereen oproept normaal te doen of anders weg te gaan en de problemen vooral adresseert als een mentaliteitskwestie, is dit volgens Klaver te kort door de bocht. Waar moeten deze mensen naar toe, vraagt hij zich af. Rutte gedraagt zich niet als een premier, hij gedraagt zich als de bedrijfsleider van de B.V. Nederland, maar mensen die zich misdragen moet je straffen. Je kunt een inwoner van je land niet de laan uitsturen, zoals je een werknemer van je B.V. zou ontslaan.

“Eerlijk delen, duurzaamheid en empathie!”

Door het op fatsoen en mentaliteit te gooien, worden de echte problemen in het land door de gevestigde politici totaal genegeerd. “Ik hoor ze zelden meer over problemen in de zorg. Over mensen die hun rekeningen niet meer kunnen betalen!” aldus Jesse Klaver. We hebben een gezamenlijke agenda nodig, waarin we afrekenen met de zogenaamde heilige drie-eenheid van het rechts-liberalisme, namelijk meer marktwerking, meer economische groei en minder overheid. Dit model heeft onze samenleving gereduceerd tot een markt, waarin mensen worden gezien als kostenpost of machine en Klaver presenteert een alternatief, “Eerlijk delen, duurzaamheid en empathie! Dat is onze visie voor de samenleving!”

“Wat we niet meer willen, maken we duurder….”

In zijn speech doet hij een oproep aan de stemmers: “Geef ons de sleutel van het ministerie van  Volksgezondheid, welzijn en sport” We hebben minder bureaucratie in de zorg nodig, minder organisaties die kwalitatief slechte zorg leveren, maar juist de zorg laten regelen door overkoepelende organisaties die dichter bij de mensen staan en vooral; meer handen aan het bed. Hoe hij dit wil betalen is lastig uit te leggen in een bijeenkomst als deze, maar over één ding is Klaver duidelijk “Alles wat we niet meer willen, maken we duurder en alles wat we wel willen, maken we goedkoper!” Met name zullen we minder overheidsgeld uitgeven aan de peperdure farmaceutische industrie en dat geld investeren in personeel dat kwalitatief goede zorg kan leveren.

“Alle kolencentrales sluiten”

Ook vraagt hij om de sleutel van het Ministerie van Duurzaamheid. De klimaatwet, die hij samen met Samsom heeft ontworpen, gaat er komen. En hij heeft een exit-strategie voor het sluiten van vervuilende kolencentrales. Niet een, niet een paar, maar allemaal.

“Waanzin is steeds hetzelfde doen, maar een andere uitkomst verwachten”

Het is tijd dat ook de andere linkse partijen hun visie voor een progressief kabinet uitspreken. Jesse Klaver wil regeren met de SP, de PvdA, de CU en D66. De mensen in de zaal roept hij op om ambassadeur voor verandering te zijn. Hij vraagt het publiek om het gesprek aan te gaan met niet-stemmers en mensen die nog twijfelen en ook hen te bewegen om op 15 maart te gaan stemmen, want hoe meer mensen de weg naar stembus vinden, hoe beter. Hoewel bij deze verkiezingen mogelijk de grootste winst van GroenLinks ooit geboekt zal worden, zullen we geen 76 zetels halen. Alleen door in een progressief kabinet samen te werken met andere linkse partijen kunnen we de veranderingen teweeg brengen die nodig zijn om onze samenleving te veranderen. “Want” zo sluit hij zijn speech af met een citaat van Einstein “Waanzin is steeds hetzelfde doen, maar een andere uitkomst verwachten.”

Catharine de Jong, lid GroenLinks Zeist