GroenLinks en PvdA hebben een lijstverbinding bij de komende gemeenteraadsverkiezingen in Zeist. Wat houdt dat nu in ? En wat niet…
Een korte uitleg hierover lijkt op zijn plaats.
Want niet iedere kiezer is op de hoogte van wat een lijstverbinding inhoudt en waarom partijen die met elkaar aangaan.
De Nederlandse Kieswet voorziet in de mogelijkheid om kieslijsten onderling te verbinden. Partijen nemen daarbij met een eigen lijst deel aan de verkiezingen, maar bij het verdelen van zogenaamde restzetels kan een lijstverbinding van groot belang zijn. Een lijstverbinding wordt ook wel een lijstcombinatie genoemd. Op het kiesbiljet straat straks op 3 maart bij GroenLinks: Lijst 4 GROENLINKS en daaronder in kleinere letters: combinatie met lijst 1 PvdA. (en andersom natuurlijk)
Als alle stemmen zijn geteld, wordt de kiesdeler vastgesteld, het aantal stemmen dat nodig is voor een zetel. In Zeist ligt deze bij gemeenteraadsverkiezingen rond de 900, afhankelijk van de opkomst. Laten we even uitgaan van die 900. Stel dat een partij 3000 stemmen heeft gekregen. Dan krijgt die partij in ieder geval 3 zetels in de raad, immers 3 x 900 = 2700. Vervolgens blijven er 300 reststemmen over. Mogelijke restzetels gaan naar de partij(en) met de meeste reststemmen. Voor de exacte berekening hiervoor is een ingewikkelde formule, die zal ik nu maar even achterwege laten. Bij een lijstverbinding worden de reststemmen van de verbonden partijen bij elkaar opgeteld en is de kans een restzetel dus groter. Je wilt als partij natuurlijk dat restzetels bij je zelf terecht komen, of anders bij een partij die redelijk dicht bij je staat. Omdat GroenLinks in de afgelopen jaren goed heeft samengewerkt met de PvdA en we samen een aantal dingen hebben kunnen verwezenlijken, kiest GroenLinks voor een lijstverbinding met deze partij. We hebben liever een restzetel bij GroenLinks of PvdA, dan bijvoorbeeld bij de VVD of Seyst.nu.
De partijen gaan gewoon met hun eigen programma de verkiezingen in en na de verkiezingen ook apart coalitieonderhandeling in, mocht dit aan de orde zijn. In een aantal omliggende gemeenten hebben GroenLinks en PvdA een gemeenschappelijke lijst, maar dat is hier dus niet aan de orde. In het verleden heeft GroenLinks bij Tweede Kamerverkiezingen wel lijstverbindingen gehad met de SP. Bij de laatse Europese Verkiezingen heeft GroenLinks haar derde zetel gehaald dank zij een lijstverbinding met de PvdA. Als GroenLinks bij de vorige gemeenteraadsverkiezingen in Zeist een lijstverbinding met de PvdA had gehad, had dit ons een extra GroenLinkszetel opgeleverd. Niet onbelangrijk dus, zo’n lijstverbinding.