De gemeenteraad van Zeist heeft unaniem een motie van GroenLinks, Nieuw Democratisch Zeist, SP en PvdA aangenomen, waarin het college wordt opgeroepen te onderzoeken of allerlei frustrerende regels voor bijstandsgerechtigden kunnen worden afgeschaft. Zo’n regelarme bijstand stimuleert hen om actief te worden en voorkomt onrechtvaardige kortingen. De wethouder heeft positief gereageerd op het voorstel en zal in overleg met de Regionale Sociale Dienst bekijken hoe administratieve druk en regels verminderd kunnen worden.

Concreet vraagt de gemeenteraad het college om te onderzoeken hoe een regelarme bijstand de participatie van bijstandsgerechtigden kan bevorderen. Hierbij dient te worden gemonitord of de participatie toeneemt en de kansen op werk worden vergroot.  Ook vraagt de raad het college om na te gaan of de uitstroom uit de bijstand vergroot wordt door het vrijwaren van verplichtingen uit de Participatiewet en het tot een bepaalde grens mogen houden van bijverdiensten. Dit binnen de mogelijkheden die de staatssecretaris geeft.

Op dit moment maken bijstandsgerechtigden vaak ongewild een overtreding. Vergeten zij bijvoorbeeld om vrijwilligerswerk te melden, dan riskeren ze een boete. Om onder een boete uit te komen, moeten ze bezwaar maken, wat zowel de bijstandsgerechtigde als de Sociale Dienst veel tijd en energie kost. Kleine presentjes en onkostenvergoedingen kunnen leiden tot een korting op de bijstand, wat remmend werkt op het eigen initiatief.

Een versoepeling van de regels zal volgen GroenLinks leiden tot een actievere houding van bijstandsgerechtigden en daarmee hun kans vergroten om uit de bijstand te komen. Dat is niet alleen van belang voor de mensen zelf, maar heeft ook een groot financieel voordeel voor de gemeente. Tijdens de behandeling van de Kadernota 2016 wees GroenLinks fractievoorzitter Laura Hoogstraten al op de tekorten in de  jaarrekening en begroting van de Regionale Sociale Dienst (RSD): “Dit wordt onder andere veroorzaakt door de toename van het aantal bijstandsgerechtigden”. Zonder gewijzigd beleid stijgt het aantal bijstandsgerechtigden naar verwachting de komende jaren naar 3000 (een groei van 11%).

De motie Regelarme Bijstand kan gezien worden als een oriëntatie op het basisinkomen. GroenLinks pleit landelijk al jaren voor invoering van een basisinkomen voor iedereen, omdat dit volgens deskundigen leidt tot meer participatie, lagere maatschappelijke kosten en een meer ontspannen samenleving. In verschillende andere gemeenten worden experimenten met een basisinkomen voorbereid.