.
Ondanks een lastig vooruitzicht, zin in de toekomst !
Algemene Beschouwing GroenLinks bij de begroting 2010
Mijnheer de voorzitter, leden van de raad en andere belangstellenden,
Over 5 maanden liggen de gemeenteraadsverkiezingen alweer achter ons en is de nieuwe samenstelling van de Zeister Raad bekend. In dat perspectief beoordelen wij de voor ons liggende begrotingsvoorstellen. Besluiten nemen, knopen doorhakken, waar nodig of zeer wenselijk, maar ook ruimte laten aan een nieuwe raad om haar eigen afwegingen te kunnen maken, dus niet nu alles dichttimmeren.
Voor het eerst nam GroenLinks deel aan een Zeister college en droegen we bij aan een gedegen coalitieakkoord. Als fractie kijken we met voldoening terug op de vele bereikte resultaten en als de kiezer ons daartoe in staat stelt, zijn we zeker opnieuw bereid om wederom bestuursverantwoordelijkheid voor Zeist op ons te nemen.
Het laatste jaar trof ook ons een wereldwijde crisis waarvan de gevolgen ook nu nog niet in volle omvang zijn te overzien. Nu het economisch slechter gaat dreigen de economisch zwakste groepen het zwaarst getroffen te worden. Gelukkig hebben we in de afgelopen jaren een goed armoedebeleid opgebouwd en hebben we ook voorstellen aangenomen om mensen elders in de wereld, waar de klappen het hardst aankomen, meer kansen te geven.
Bij de voorjaarsnota hebben we drie en een half miljoen gereserveerd voor crisisbestrijding. In de voorstellen voor de bestemming daarvan heeft GroenLinks vooral gekozen voor sociale en klimaatvriendelijke maatregelen, die vooral ten goede komen aan de mensen die het in Zeist op het moment het moeilijkst hebben. Zodat zoveel mogelijk mensen hun werk kunnen behouden en mensen die in financiële nood komen adequaat geholpen kunnen worden.
GroenLinks vindt het jammer dat het raadsvoorstel hierover niet gelijk met de begroting wordt behandeld, het gaat daarbij immers om gelden die voor het leeuwendeel in het begrotingsjaar 2010 zullen worden uitgegeven.
Maar onze zorgen beperken zich niet alleen tot de sociaaleconomische situatie. We zien de wachttijden voor betaalbare woningen in Zeist nog steeds oplopen, maatschappelijke ontwikkelingen zoals de misdragingen van een groep jongeren in Nijenheim hebben we nog niet kunnen keren, terwijl ook het perspectief op werk, juist voor jongeren, door de economische situatie heftig onder druk staat. Er zijn dringend een aantal maatregelen nodig om te zorgen dat dit perspectief er komt. Want zonder perspectief zullen de problemen alleen maar toenemen.
In de Bestuursrapportage hebben we kunnen lezen dat er voor miljoenen aan onderhanden werk is. Werk waarvoor het geld op de plank ligt, maar dat niet is uitgevoerd. GroenLinks is geschrokken van de omvang hiervan. Natuurlijk, voor een aantal zaken is een goede verklaring, zoals de problemen rond de boscompensatie bij de Krakelingweg en de begraafplaats. Maar het stemt droevig dat in economisch slechte tijden, waarin de werkgelegenheid onder druk staat, er zoveel projecten stagneren, er zoveel kansen blijven liggen.
Deze begroting is het laatste grote financiële stuk in de planning- en controllcyclus die in deze raadperiode valt. En voorwaar, het is niet de meest rooskleurige die we voorbij hebben zien komen. Op zich is het een helder geschreven stuk waarvoor ik vanaf deze plaats de complimenten uit wil delen aan alle betrokkenen. Opnieuw is onze financiële afdeling er in geslaagd om een weer beter leesbaar en inzichtelijk stuk aan ons aan te bieden.
Wat betreft de begroting van 2010 kan de fractie van GroenLinks zich in grote lijnen vinden. Wij zullen ons dan ook scharen achter vrijwel alle voorgestelde beslispunten.
Maar de voorstellen die gedaan worden m.b.t. de meerjarenperspectief, zeg maar beslispunt 8, is een heel ander verhaal. Daar wordt onder meer voorgesteld om de onttrekking van het eigen kapitaal versneld af te bouwen en de geraamde overschotten 2010 t/m 2012 te storten in het eigen kapitaal deel 3. De fractie van GroenLinks heeft daar grote moeite mee. Ik zal puntsgewijs ingaan op de verschillende onderdelen onder beslispunt 8.
Het staat buiten kijf dat GroenLinks voor een solide financieel beleid is. Dat is ook voldoende aangetoond in de afgelopen jaren. We zullen dan ook akkoord gaan met het voorgestelde onder beslispunt 11, het overhevelen van de stelpost behoedzaamheidreserve naar de stelpost risico’s, om zodoende bij te dragen aan de weerstandscapaciteit van de gemeente.
Maar dat wil niet zeggen dat wij zonder slag of stoot met elk financieel voorstel van het college mee gaan. Het besluit om het onttrekken uit het eigen kapitaal af te bouwen in een periode van vijf jaar is nog geen jaar geleden genomen. In de tussentijd is er principieel niets veranderd om tot een ander oordeel te komen. De voordelen die in het raadsvoorstel zijn genoemd zijn dezelfde als vorig jaar. Laat ons dus bij de vorig jaar gemaakte afspraken blijven.
In het voorgestelde met betrekking tot de kapitaallasten vervangingsinvesteringen kunnen wij ons vinden. Maar dan volgt het voorstel om de overschotten van 2010 t/m 2012 te storten in het eigen kapitaal deel 3. Daar zit voor ons toch wel een probleem. Het volledig bestemmen van de geraamde overschotten naar het eigen kapitaal, legt dit geld vast. We trekken er weliswaar rente van, maar daarnaast is er geen geld meer vrij voor zaken die noodzakelijk zijn op de korte en middenlange termijn. Er is een pot gecreëerd voor de nieuwe coalitie, van 522.000 maar dat is ongeveer de helft van de financiering zaken dien nu in de horizonfinanciering staan.
Het lijstje onder bijlage 3 van het raadsvoorstel bekijkend, kan ik me goed voorstellen dat ook de nieuwe raad een groot deel hiervan wil voortzetten, bijvoorbeeld wat betreft de punten burgerrelaties, onderwijs en zorg en welzijn. De 87.000 euro voor uitvoering van het fietsactieplan is er na komend jaar niet meer, terwijl de uitvoering dan echt nog niet klaar is. Maar wel nodig, gezien ook de gepresenteerde cijfers in het kader van de evaluatie van het GVVP.
Met andere woorden, wil je de nieuwe raad werkelijk financiële mogelijkheden geven, dan zal je die raad ook zelf moeten laten beslissen.
De renteopbrengsten van het voorgestelde storten van de overschotten in het eigen kapitaal, staan naar onze mening in geen verhouding tot het missen van financiële armslag in de komende jaren. Er wordt maar een zeer beperkt deel van de toekomstige financieringstekorten mee gedekt. Natuurlijk, alle beetjes helpen, maar wij vragen ons echt af of dit wel een juiste keuze is.
Je zou de overschotten ook op een andere wijze in kunnen zetten en er zo op termijn geld mee verdienen. Bijvoorbeeld om het hoge energieverlies in gemeentelijke panden aan te pakken , waaronder dit gemeentehuis dat een energielabel G (het laagst mogelijke !) heeft en het zwembad. Zeker met de stijgende energieprijzen verdien je dit redelijk snel terug, waarna het gaat renderen en tegelijkertijd is er een flinke milieuwinst.
Natuurlijk zijn we niet blind voor de tekorten die er aan staan te komen voor 2013 en volgende jaren, maar wil je die oplossen, dan willen we dat graag doen in een integrale afweging, temeer omdat er wellicht straks veel drastischer ingrepen nodig blijken te zijn.
Het past de huidige raad niet om reeds nu al een deel van de dingen vast te leggen.
Korte tijd geleden verschenen er berichten in de media dat de gemeenten gezamenlijk 3 miljard aan crisisbestrijdingskosten moeten gaan ophoesten, voor Zeist zou dit tussen de 10 en 12 miljoen betekenen is ons vervolgens verteld. Maar over de hoogte van de te verwachten kosten is nog veel onduidelijkheid. De genoemde 3 miljard lijkt het doemscenario, maar wellicht valt het straks allemaal veel lager uit.
Hetgeen niet wegneemt dat er zware financiële jaren voor de deur staan, waarin offers van iedereen gevraagd zullen worden. De volgende raad krijgt waarschijnlijk de zware taak om ingrijpende besluiten te nemen. Het besturen zal er niet makkelijker op worden. GroenLinks hoopt dat de kiezer het ons mogelijk maakt dan weer van de partij te zijn. Want ondanks het lastige vooruitzicht hebben wij zin in de toekomst. Wij gaan een deze uitdaging graag aan.
Maar terug naar deze begroting. Ik heb aangegeven dat wij grote moeite hebben met een aantal voorstellen onder beslispunt 8. Graag willen wij met anderen zoeken naar een andere invulling hiervan, om zo mogelijk gezamenlijk tot amendementen te komen.
Fractie van GroenLinks Zeist, 13 oktober 2009