Lees hier de bijdrage van GroenLinks aan de Algemene beschouwingen binnen de gemeente Zeist

Voorzitter, voor ons ligt de begroting 2018. Best een mooie begroting! Ja, dat verwacht u misschien niet uit de hoek van de grootste oppositiepartij, maar deze begroting verdient zeker complimenten. Collega Wouter Catsburg concludeerde het bij de Ronde Tafel ook al: er zitten allerlei ‘hobby’s van GroenLinks’ in. Fietsstraten, laadpalen, monitoring bomenkap, energiezuinige apparatuur voor minima. Top! Daarnaast wordt er structureel geld uitgetrokken voor de uitvoering van de brede milieuvisie, ruim drie ton per jaar, zodat er nu ook eindelijk eens echt werk gemaakt kan gaan worden van de verduurzaming van Zeist. Dat is hard nodig, willen we de doelstellingen van een klimaatneutraal Zeist in 2030 halen. Ook is er geld voor cultuur (al moet die drie ton extra misschien wat evenrediger over de verschillende podia verdeeld worden), er is geld voor de buitensportaccomodaties, en voor de uitvoering van de versnellingsopgave sociale woningbouw.

Eigenlijk is er overal wel geld voor. En daar wringt ook de schoen, voorzitter. Geld is kennelijk niet de beperkende factor voor het beleid van Zeist. De vraag is meer: doen we er de juiste dingen mee? We houden als gemeente structureel miljoenen per jaar over. Maar winst maken is geen kerndoel van een gemeente. Is Zeist aan het hamsteren in plaats van het investeren? 16 miljoen euro zit er inmiddels in de reservepot van het gesloten sociaal domein. Een enorm bedrag, en het neemt elk jaar toe. Waarom geven we geld, dat bedoeld is voor zorg, niet uit aan zorg? Bij de behandeling van de kadernota heeft GroenLinks al voorgesteld om de eigen bijdrage voor dagbesteding en persoonlijke begeleiding af te schaffen. Dit geeft administratieve lastendruk, werkt als drempel, en roept zorgmijdend gedrag op dat uiteindelijk maatschappelijk duurder is. En het geld heeft de gemeente niet nodig. Er is toen raadsbreed een motie aangenomen die oproept om als eerste stap eens te onderzoeken wat de negatieve effecten zijn van de eigen bijdragen, bijvoorbeeld ook bij stapeling. We moeten helaas constateren dat het College met de uitvoering van deze motie nog niet veel gedaan heeft. En zo duurt de onderbenutting van de zorg weer voort…

Ook met andere moties rond de Kadernota heeft het College nog niet veel gedaan. Neem de motie van het CDA over de kostendekkendheid van het parkeren. Nu zit er zelfs een voorstel bij de stukken om de parkeerboetes te verlagen. Zogenaamd omdat de BOA’s daar minder tijd aan besteden. Maar daar gaat het toch niet om? Een parkeerboete is een prikkel om te zorgen dat mensen voor het parkeren betalen. Een verlaging helpt dus niet bij het kostendekkend maken van het parkeren. Ieder jaar kost parkeren de gemeente Zeist vele tonnen. GroenLinks wil dit niet. We kunnen dat geld beter aan andere zaken besteden, zoals duurzaamheid en veiligheid. Neem het dichten van de gaten in, en het verbeteren van de verlichting langs fietspaden. Wethouder Luca zei in de Ronde Tafel desgevraagd dat daar geld genoeg voor was, maar waarom is er dan op veel plekken zo lang gewacht voordat er actie kwam? Nu ligt Zeist op alle plekken tegelijk open, met grote onvrede tot gevolg, waarom wordt hier geen betere regie op gevoerd? Of neem het voorstel om tien euro te gaan vragen voor het ophalen van grof vuil. Dat is vragen om negatieve gevolgen, en het geld hebben we helemaal niet nodig. Zeist moet verstandigere keuzes maken.

GroenLinks wil meer investeren in het maatschappelijk middenveld. Zeist heeft vele krachtige groepen vrijwilligers, die de samenleving mede dragen. Maar her en der heeft de gemeente zich zo ver teruggetrokken dat het gaat kraken. Het participatienetwerk moet beter ondersteund worden. Samen Oplopen laat zien dat voor een goed vrijwilligersinitiatief een professionele ondersteuning essentieel is. Pas dit vaker toe! Zo heeft bijvoorbeeld het Hospice het moeilijk, daar is een parttime professionele kracht nodig om het vrijwilligerswerk beter te ondersteunen. Hetzelfde geldt voor het Taalhuis, dat zo veel nuttig werk doet, voor vluchtelingenwerk, etc. Een kleine investering van de gemeente kan zo’n initiatief zoveel meer laten floreren!

Verder wil GroenLinks de nieuwkomerslening omzetten in een gift, zodat we nieuwkomers in dit land niet al bij aanvang opzadelen met grote schulden. En GroenLinks ziet graag dat Zeist zich aansluit bij de initiatieven in Amsterdam en Utrecht, waar minima met een te hoge huur huurverlaging krijgen. Dit voorkomt betalingsproblemen en schulden. Het bestaat al, het werkt goed, neem het over! Betaalbaar wonen helpt sterk bij het oplossen of voorkomen van armoedevraagstukken. Meer tempo in het isoleren van huurwoningen helpt niet alleen het milieu, maar ook de portemonnee van veel inwoners van Zeist. Meer goedkope woningen bouwen reduceert de armoede. Zeist is een sterk gesegregeerd dorp, er zijn niet alleen te weinig goedkope woningen maar ze concentreren zich ook in een te beperkt aantal wijken. We moeten als gemeente de tegenstellingen verminderen. GroenLinks is blij dat er nu middelen beschikbaar komen voor de versnelde huisvestingsopgave, maar is sceptisch over de uitgaven daarvan. Is dit het zoveelste nieuwe potje waarin Zeist middelen gaat oppotten? Of gaan we het geld ook daadwerkelijk inzetten? Waar dan? In Kerckebosch houdt wethouder Fluitman zijn rug recht, daar komen extra sociale huurwoningen, hulde daarvoor. Maar verder? Niet op de vliegbasis in ieder geval, daar ontstaat weer de zoveelste scheve elitewijk. Bij de WA-hoeve waren we de woonvisie zelfs vergeten. Op het oude Cadanzterrein komen ook geen sociale huurwoningen. Dat schiet echt weinig op zo. Net als op veel andere terreinen zien we dus ook hier: niet zozeer geld is het probleem, alswel daadkracht en een rechte rug.

Daarom, voorzitter, deze begroting gaat niet over geld, maar over wat je er mee doet. Het gaat goed met Zeist, financieel gezien dan, maar dat schept verplichtingen. Dit College investeert niet in de juiste dingen. Ze geeft via de OZB vijf ton per jaar aan de allerrijksten en op basis van een weinig smart omschreven doelstelling nog eens vijf ton aan de eigen organisatie. Samen een miljoen per jaar. Laten we dat miljoen per jaar liever investeren in de kwaliteit van de samenleving, zodat het met iedereen in Zeist straks goed gaat. Stop dat miljoen bijvoorbeeld in huurverlaging voor armen met een te hoge huur, zoals Utrecht en Amsterdam doen. Het kan! Het kan beter!