Op donderdagavond 27 september presenteerde ULI hun advies op hoofdlijnen met betrekking tot de toekomst van Vliegbasis Soesterberg. Ten overstaan van een aanvankelijk uiterst sceptische zaal in Soesterberg werden de bevindingen toegelicht.
In een notendop komt het ULI-advies hier op neer: de Vliegbasis is een natuurgebied van (zo niet inter-)nationele betekenis. Het gebied zou omgevormd moeten worden tot een nationaal park: het Nationaal Vredespark. Binnen de bestaande hekken zou alleen plaats moeten zijn voor Camp New Amsterdam (het deel van defensie dat blijft), een museumkwartier(trouwens ook defensie) en de rest natuurgebied.
Daarnaast adviseert ULI om tussen de N 237 en de hekken van het park een nieuwe woonwijk van 1500 woningen te ontwikkelen ter revitalisering van Soesterberg. Ook spreken zij van 12 hectare bedrijfsterrein.
Het advies breekt met de bestaande plannen op de volgende punten:
- De landelijke overheid moet een belangrijke rol in de financiering gaan spelen, gezien het nationale belang van het gebied.
- Aan de cultuurhistorische (militair-historische) waarde van het gebied wordt tegemoet gekomen door de inrichting van het museumkwartier, waar o.a. het huisige Militair Luchtvaartmuseum en het Nationaal Legermuseum onderdak krijgt. Maar er zou ook nadruk op Vredeshandhaving moeten komen te liggen.(hoe verkoop ik militarisme onder de dekmantel van pacifisme...FD)
- Het park krijgt als thema: Vrede ( zowel in de zin van Vredesoperaties e.d. als de vredigheid van de natuur). De reeds bestaande monumenten zouden uitgebreid kunnen worden, zodat er een soort nationale herdenkingsplaats ontstaat. Er was zelfs al een logo-voorstel gedaan in de vorm van een gekanteld en geamputeerd ban-de-bom-teken: de vorm van de huidige startbaan.(daar draait mijn oude PSP-hart toch een beetje van om...FD)
- Geen bouwontwikkelingen, anders dan die van het museumkwartier, binnen de bestaande hekken
- Geen verkeer ( behalve dan fietsen e.d.) binnen het gebied.
Dat klinkt allemaal heel mooi en de sprekers van ULI kregen de handen dan ook flink op elkaar. Eigenlijk was de enige tegenspreker van de avond een bioloog die fijntjes aangaf dat ecologie niet als uitgangspunt van het advies had gediend.
Maar er zijn meer kanttekeningen te plaatsen vindt GroenLinks:
Het gebied dat wordt aangegeven voor het museumkwartier lijkt ons wel erg ruim bemeten.
Daarnaast betekent het bouwen van 1500 woningen in Soesterberg-Noord wél, dat de daar aanwezige bebouwing ( vooral bedrijven, waaronder het grondverwerkingsbedrijf Tammer) naar elders zal moeten worden verplaatst.
ULI heeft berekend, dat het om 40 ha voor woningen en 12 ha voor bedrijfsterreinen gaat. Het is bepaald niet eenvoudig om elders ruimte(s) van in totaal enkele tientallen hectares te vinden voor deze verplaatsing.
Er is al eerder getracht om het rijk een belangrijke rol te geven in de financiering. En terecht ! Een plan van dergelijke omvang en importantie vraagt ook om rijksfinanciering. Het is maar zeer de vraag in hoeverre het rijk, zelfs na het advies van een toonaangevende instelling als het ULI, gevolg hieraan zal geven.
Maar laten we niet al te somber zijn; wie weet komt men in Den Haag tot inkeer.
Het advies past overigens prima in het door de gemeente Zeist geformuleerde uitgangspunt dat "rode" ontwikkelingen op de basis zelf alleen mogelijk zijn als dit voor de financiering persé noodzakelijk is. Mocht het rijk mee financieren, dan vervalt deze noodzaak. Het betekent dan echter wél dat de druk op andere mogelijke bouwlocaties in de regio zal toenemen.
Kortom, daar waar ULI eerst werd verketterd werden ze nu min of meer als helden onthaald. Hun advies bevat zeer waardevolle elementen en ligt dicht bij dat wat GroenLinks Zeist altijd al voor ogen had (en de begin 2006 gelanceerde ideeën voor een "natuurbasis" van het Utrechts Landschap en de Natuur en Milieufederatie Utrecht). Maar er zijn nog wél een paar barrières te nemen en een paar flinke problemen op te lossen.
De algemene indruk die ik had op de avond zelf was dat veel toehoorders vooral hoorden wat ze wilden horen (de basis moet groen blijven), maar dat men wel erg laconiek was over de financiering door het rijk en de ruimtelijke consequenties van het bouwen buiten de hekken.
Deze onderdelen maken echter onlosmakelijk deel uit van het integrale advies van ULI en die kan je er niet zomaar even uit halen of er je ogen voor sluiten.
Het advies van ULI is te vinden op de website van ULI: http://www.uli-nl.com
Daar kan ook een Nederlandstalige versie van de Powerpointpresentatie gedownload worden. Over enige weken wordt het volledige rapport van ULI verwacht.
wordt vervolgd...
Frank Dirkse