Ik wil graag een compliment geven aan het college en alle betrokken ambtenaren. Niet alleen kunnen we vaststellen dat de financiën van Zeist goed op orde zijn maar ook de leesbaarheid en begrijpelijkheid van de stukken neemt toe. Dank ook aan de ambtenaren voor de vlotte beantwoording van onze vragen en het organiseren van een prima mondelingetechnische toelichting.

Er is veel om tevreden over te zijn als we terugkijken naar het afgelopen jaar. Ik noem een paar voorbeelden: het project Vollenhove Vooruit verloopt succesvol en een tweede aanvraag voor een meerjarige investering vanuit het rijk istoegekend en dat is een extra compliment waard aan iedereen die zich daarvoor heeft ingezet. Hier wordt volop gewerkt aanplannen die vanuit de inwoners ingebracht en gedragen worden en waarbij bestaanszekerheid toeneemt.

Daarnaast zijn we als GroenLinks verheugd dat er een biodiversiteitsplan met een uitvoeringsagenda is vastgesteldmet daarin veel projecten die cruciaal en broodnodig zijn voorherstel en wederopbouw van de natuur, ons groene goud.

Voorbeelden die ook horen bij de goede samenwerking in de afgelopen jaren en een op stoom gekomen uitvoeringsprogramma. In een wereld die in brand staat is hetnodig om stil te staan bij het feit dat we samen, coalitie en niet-coalitie werken aan het goede leven voor ónze inwoners.

Toch blijven we na het bestuderen van de stukken met een beetje dubbel gevoel zitten. Dat wordt veroorzaakt door een tweetal uitnodigingen. Enerzijds om alvast na te gaan denken over “ombuigingen” (een woord dat vooral associaties met bezuinigingen oproept) om ons voor te bereiden op mogelijk toekomstige tekorten. Anderzijds de oproep om onze unieke RIOZ reserve te benutten voor mooie projecten voor Zeist.

GroenLinks wil graag investeren in de samenleving dus wij concentreren ons in eerste instantie op de mogelijkheden die onze reserves bieden.

Er zijn een aantal projecten met een hoog maatschappelijk rendement waar al veel voorwerk is verricht maar die om verschillende redenen net niet tot een start kunnen komen. Dat kan verschillende oorzaken hebben zoals gebrek aan begeleiding, gebrek aan startgeld of een gebrek aan beide. Nogal eens zijn er meerdere partijen betrokken en stokt de samenwerking of regie. Zomaar een aantal voorbeelden: de bouw van woningen bij het voormalige V&D pand, het Hofje van Zeist, de uitbreidingsplannen van stadsboerderij De Brink en de parkeersituatie bij het Beauforthuis. Allemaal projecten die met éénmalige inzet van geld en/of begeleiding vlot kunnen worden getrokken.

En wat te denken van het uitbreiden van succesvolle elementen van Vollenhove Vooruit in andere wijken? In Zeist West is interesse in een eigen variant van het voor L-kaar project. Dat vergt ook geld en menskracht.

GroenLinks hoopt op uw steun bij een voorstel voor doorstart van genoemde projecten met een dekking uit het RIOZ – of uit andere voor dat doel geschikte reserves. Het verplicht ons ook om te zorgen voor het periodiek en voldoende bijvullen van de reserves, we willen immers ook na de komende verkiezingen de volgende ploeg een gezonde basis meegeven. Graag ook een reactie van het college.

Bij de genoemde projecten gaat het voor een deel om woningbouw en daar wil ik extra aandacht aan besteden voorzitter.

Zeist heeft slechts beperkt bouwgronden ter beschikking; de op dit moment drie grootste kansen zijn het stationsgebiedDriebergen-Zeist, de PGGM locatie en de WA-hoeve. Daarnaast staan geen andere grote bouwlocaties ter beschikking. De behoefte aan betaalbare woningen is enorm en alle gemeentes zullen via het rijk en de provincies tot bouwen worden “gestimuleerd”. We moeten die grote locaties (maar ook de kleinere) dus optimaal benutten om te voorkomen dat we in de toekomst gedwongen worden om te gaan bouwen ten koste van groene locaties. Het eerlijkeverhaal is dus dat we zowel bij grote als bij kleine projecten zoveel mogelijk moeten inzetten op hoge kwaliteit én hoge aantallen. Alleen dan leveren we betaalbare duurzame woningen met bescherming en versterking van het groen.

Heel even aandacht voor een technisch financieel onderwerp. De provincie vindt het belangrijk dat ons zogenaamd fictief structureel saldo op orde is – vergeef met dit jargon. Voor 2026 komen we in de complexe berekening die daar bijhoort 363.000 euro te kort. We kunnen de provincie tevreden te stellen door dit tekort aan te vullen. Wij stellen voor daartoe gebruik te maken van onze algemene reserve. Gaarne hoor ik de mening van collega-partijen en het college.

De oproep van het college om alvast na te denken overbezuinigingen past wel bij het behoedzame financiële beleid. Maar wanneer moet je ingrijpen? Onze financiële kengetallen zijn heel gunstig, onze reserves zijn of worden goed gevuld en we steken zéér gunstig af tegen de gemeentes waarmee we onszelf vergelijken.

Goede of zelfs betere voorzieningen voor minder geld daar zullen we nooit tegen zijn, we wachten met interesse op de voorstellen vanuit het college. In dat kader wel een vraag over de voorgestelde bezuiniging bij de sociale dienst waarbij de collectieve aanvullende verzekering wordt vervangen door een goedkoper alternatief: leidt dat niet tot minder kwaliteit van de zorg bij mensen die moeilijk rond kunnen komen?

GroenLinks investeert liever. In een Zeist waar jong en oudeen dak boven het hoofd krijgt, gezond eten en goede zorg beschikbaar is en iedereen toegang heeft tot natuur, werk,sport, kunst en cultuur. Waar een kind uit Vollenhove dezelfde kansen krijgt als een kind uit Bosch en Duin. En waar we dat wat we hebben delen met iedereen die vlucht voor geweld.

Samen kiezen we voor hoop, verbinding en solidariteit voor een socialer, groener en rechtvaardiger Zeist.