Voorzitter!

In het jaar 1800 hield Johan Wolfgang von Goethe ons voor: “In de beperking toont zich eerst de meester”. Volgens dat principe zou ik voor deze beschouwing kunnen volstaan door te zeggen: we hebben het in Zeist goed voor elkaar. De kortste algemene beschouwing ooit.

Maar… dat was niet wat Goethe bedoelde. Het gedicht waar dit citaat uit komt gaat over opleidingen en het bereiken van grote hoogte. Die kwaliteit bereik je alleen als je je beperkt tot je eigen gebied.

En dat is waar het in de huidige maatschappij mis gaat. Het lijkt wel of dankzij het internet iedereen óveral verstand vanheeft. We hebben 18 miljoen bondscoaches, verkeersdeskundigen, wetsdeskundigen, klimaatkenners, genezers enzovoort, enzovoort. Maar enig vertrouwen in andermans echte expertise is ver te zoeken (wetenschap is ook maar een mening). Tot overmaat van ramp wordt de grondwet met voeten getreden: de vrijheid van meningsuiting (een groot goed!) wordt door menigeen ingezet als belangrijkste artikel en zo heeft iedereen zijn of haar eigen werkelijkheid. Met nuin Den Haag de overtreffende trap: in plaats van ministers van en voor krijgen we nu ministers tégen hun department: tegenmigratie, tegen ontwikkelingshulp, tegen stikstof, tegen de natuur. En zo dreigt de maatschappij vast te lopen.

Meer dan ooit zijn gemééntes de plaats waar men zich voor de inwoners inzet en de relatie tussen overheid en mens gezond moet zijn.

Is Zeist zo’n gemeente? Ik zeg volmondig: ja!

We leggen de focus bij onze inwoners en hun behoeftes: een inkomen, een dak boven je hoofd, een gezonde leefomgevingen een toekomstperspectief.

Onze nieuwe burgemeester geeft het goede voorbeeld door in hoog tempo Zeist te leren kennen door veel contact met bewoners en ondernemers.

In Vollenhove wordt succesvol samen met de inwoners gewerkt aan het versterken van de wijk met belangrijke spin-of mogelijkheden voor andere wijken zoals toewijzen van woningen aan mensen die zich inzetten voor de wijk. Het proces in Vollenhove leert ook dat er duidelijk behoefte is aan meer inzet op taal. Investeren in uitbreiding van voorschoolse educatie in Vollenhove en extra taalonderwijs bij álle scholen én extra inzet op laaggeletterdheid is nodig om iedereen mee te laten doen. Graag horen we van het college wat er nodig is voor deze noodzakelijk stappen.

In Zeist telt iedereen mee en daartoe houden we onze minimaregelingen op peil en we werken aan de bekendheid en bereikbaarheid van deze regelingen onder meer door een digitaal loket. Maar, voorzitter, dat mag écht wel wat vlotter…!

Zeist heeft een goede reputatie op het gebied van vluchtelingen opvang en ik ben er trots op dat we een gemeente zijn die zich in zal blijven zetten voor ruimhartige opvang, zelfs als de spreidingswet wordt ingetrokken.

We hebben een grote bouwambitie omdat er echt iets moet gebeuren aan het tekort aan betaalbare woningen. GroenLinks vindt het zeer belangrijk om te bouwen met behoud van de natuur en het landschap. Een zeer belangrijke nu nog ontbrekende schakel in het bouwen rond het station is een goede faunapassage bij de Driebergseweg, onmisbaar in de keten van het regionale natuurnetwerk. Welke mogelijkheden ziet het college om daar middelen voor te reserveren?

Voor onze ambities is dus geld nodig en gelukkig doet Zeist het financieel goed. We hebben een sluitende begroting en meer dan goed gevulde reserves.

Komt het dan allemaal vanzelf goed?

Ja, maar daar moeten we wel naar hándelen. Nu moeten we het lef hebben om met onze overschotten te investeren in de toekomst.

Perspectief voor de toekomst betekent zorg dragen voor versterking van biodiversiteit en klaar zijn voor klimaatverandering. In die wedstrijd staan we 1-0 achter.GroenLinks vraagt het college om uit het overschot alvast budget te reserveren zodat we na het vaststellen van het biodiversiteitsplan in het najaar gelijk kunnen doorpakken. We kunnen nog scoren in de extra tijd maar daar is wel een reserve voor nodig! Ik ben benieuwd naar de reactie uit de dugout.

In huidige krappe arbeidsmarkt is het voor alle gemeentes een opgave om voldoende bezetting van het ambtenarenapparaat te borgen met ook nog eens de juiste expertise, passend bij onze ambities. Ons overschot komt voor een fiks deel omdat er bij gebrek aan de juiste ambtenaren projecten niet kunnen worden uitgevoerd. Kan een extra financiële injectie in het nóg meer verbeteren van ons arbeidsklimaat de boel vlot trekken? Graag een reactie van het college.

De zogenaamde energie-netwerkcongestie vraagt ook om actie. Naast het tijdig reserveren van aansluitingen moeten we vól inzetten op minder verbruik, zowel bij de gemeente die het goede voorbeeld geeft als bij inwoners en ondernemers en bedrijven. Er kan nog steeds veel winst worden behaald door versneld te laten isoleren en GroenLinks wil dat graag ondersteunen door een deel van het jaarrekening-overschot beschikbaar te stellen voor versneld isoleren van woningen waarvan de huurder of eigenaar zelf niet de middelen kan opbrengen. Daarbij vragen we ook aandacht voor de grote hoeveelheid monumentale panden in het dorp en GroenLinks vraagt het college om voor de begroting te komen met een plan.

Ik begon met Goethe, voorzitter, een culturele reus. Hij zou waarschijnlijk een fantastisch gedicht componeren waarin hij zich verbaast over de bezuiniging op cultuur. Wij van GroenLinks vragen gewoon of het college wil overwegen om de taakstelling van 1 ton te schrappen.

Voorzitter! Ik rond af. Een wereldberoemde Amsterdamsefilosoof zei ooit: “Als je niet schiet dan maak je geen goals” en: “Om te winnen moet je er gewoon één meer inschieten dan de tegenpartij”. Laten we met inzet van onze reservebank er voor zorgen dat we mee kunnen spelen in de volgende ronde.