Algemene Beschouwing Kadernota juni 2023 GroenLinks

Voorzitter, we doen het goed in Zeist!

De accountant is tevreden. We hebben een jaarverslag, een bestuursrapportage en voortgangsverslag vol met smiley’s. Er is ook veel om tevreden over en zelfs trots op te zijn. De financiële situatie is als vanouds goed. In het afgelopen jaar was er zelfs ruimte voor lastenverlichting en uitbreiding van ons minima-beleid.

Er is erg veel tijd en energie gestoken in een mooie 1e Zeister omgevingsvisie met extra aandacht voor de kwaliteit van groen en water. 

In dit proces hebben we voor het eerst gewerkt met een burgeramendement, uniek in Nederland. Ook voor de viering van de jaarwisseling hebben we advies ingewonnen bij een burgerberaad. Zeist staat landelijk bekend als gemeente die echt investeert in en experimenteert met participatie.

GroenLinks is ook trots op de Zeister bijdrage aan de vluchtelingen- en statushouders-opvang. Naast de opvang van Afghanen en Oekraïeners is nu ook het AZC op kamp van Zeist open met plaats voor 400 personen. Daar kunnen en moeten andere gemeentes een voorbeeld aan nemen.

Ook veel waardering voor de Zeister aandacht voor de holocaust herdenking en, dit jaar voor het eerst, aandacht voor het slavernijverleden, waarbij we aandacht hebben voor ons gedeeld verleden.

Er is ook expliciet aandacht voor milieu, natuur en klimaat. De accountant geeft 5 concrete tips voor een paragraaf duurzaamheid in de begroting en het college gaat daarmee aan de slag. GroenLinks juicht dit toe en denkt graag mee in de zoektocht naar dekking.

Als grootste coalitie partij zijn we tevreden over de resultaten van het eerste jaar van het huidige college. Er zijn wel een aantal zaken waarbij we de vinger aan de pols willen houden.

Een burgerberaad levert een advies op maar het organiseren kost geld, evenals het uitvoeren van het advies. Ook het eerste experiment met het burgeramendement heeft veel tijd gekost. Een afweging tussen noodzaak en kosten zullen we keer op keer zorgvuldig maken en wij zijn benieuwd naar de resultaten van de evaluaties. 

GroenLinks ziet wel een enorme meerwaarde aan de inzet van deze instrumenten. In een wereld die meer en meer polariseert en verhardt is het een verademing om te zien hoe een dwarsdoorsnee van onze Zeister inwoners op genuanceerde en respectvolle wijze tot een resultaat komt. Er heerst bij deelnemers een groot gevoel van waardering en gehoord worden. Dat maakt hen tot ambassadeur van de participatie en ik heb grote hoop dat zij ons helpen de kloof tussen inwoners en politiek te verkleinen.

De accountant tipt het college om te werken aan het voorspelbaar vermogen van de begroting. Als raadslid stel ik dat op prijs. Inschattingen die variëren tussen een paar miljoen tekort en vele miljoenen overschot maken het ingewikkelder om politieke beslissingen te nemen. Het college wijst terecht naar de wispelturigheid van Den Haag maar heeft ook aangegeven de tips van de accountant ter harte te nemen.

GroenLinks vindt het toenemende aantal jongeren dat zich meldt voor jeugdhulp zorgelijk en is zich ook bewust van hetsteeds grotere beroep dat gedaan wordt op  middelen in de WMO. Met het programma sociaal in balans krijgen we weliswaar informatie over efficiëntie en effectiviteit waarmee we kunnen sturen maar laten we daarbij nooit de menselijke maat uit het oog verliezen. Bovendien blijft het zaak om als gemeente rechtstreeks of via de VNG te laten weten dat het rijksbudget tot nog toe ontoereikend is geweest. Uiteraard maken we daarbij ook gebruik van onze contacten met onzefractie in de tweede kamer.

Bij de verkiezingen was er veel aandacht voor het thema wonen en bouwen. Er wordt al gewerkt – in samenwerking met de gemeente Utrechtse Heuvelrug – aan een plan van aanpak voor de gebiedsvisie van het gebied rondom station DBZ.

Wij zijn als GroenLinks wel benieuwd welke mogelijkheden het college ziet bij onze grote bouwambitie in heel Zeist om actiever te worden in het verwerven van grondposities en het proactief benaderen van ontwikkelaars die voorop lopen op het gebied van duurzaam en natuurinclusief bouwen.GroenLinks waakt natuurlijk voor de bescherming van groen door bij bouwen binnen de zogenaamde rode contour te blijven.

Groen Links voelt enige zorg over het inhalen van de dossier-achterstand, opgelopen door corona en de sterk wisselende ambtelijke bezetting. We kijken met belangstelling uit naar zaken als parkeernota, cultuurvisie, actualisatie Brede Milieu Visie, uitvoeringsplan biodiversiteit, de circulaire actie-agendaen vele bestemmingsplannen. Wij horen het als raad graag als er voor de inhaalslag extra middelen nodig zijn om dan met het college te zoeken naar de mogelijkheden.

Tot slot, voorzitter, een mijmering over de vraag: wat is behoedzaam?

De accountant geeft ons als kernboodschap iets mee over de “voorzichtigheid” van ons financiële beleid. Ik heb gemerkt in de ronde tafels dat ieder een eigen interpretatie heeft van die kernboodschap. Ik schets u graag onze interpretatie.

Als Zeist net zo zou rekenen als de zes gemeentes waarmee we ons vergelijken dan zouden we een score van ruim voldoende tot uitstekend krijgen. Maar wij gaan als enige heel anders om met onze reserves en de bijbehorende stabiliteitscriteria. We dwingen onszelf daardoor die reserves zelfs nog te verhogen terwijl we een van de rijkste gemeentes uit het rijtje zijn.

GroenLinks is voor degelijk financieel beleid maar je kunt ook té behoedzaam zijn. Als er grote maatschappelijke opgaves zijn die vragen om het investeren in onze bewoners dan vinden wij dat een betere bestemming dan het verhogen van onze toch al grote reserves.

En dit alles, voorzitter met als doel een leefbare planeet en eengroen, eerlijk, duurzaam en inclusief Zeist.