In Zeist zijn we wederom de grootste geworden, dankzij velen die campagne hebben gevoerd, maar ook dankzij goed en constructief bestuur en gemeentepolitiek door onze fractie en wethouder. Maar laten we ook kritisch kijken naar de situatie in Zeist, waar de verkiezingsuitslag interessant is: bij een aantal stemlokalen is de PVV de grootste geworden, zie kaartje per stembureau op deze pagina of klik hier.
Zorgwekkende ontwikkelingen
Er zijn veel redenen tot bezorgdheid. Waar komt de verschuiving naar rechts vandaan? Dit fenomeen is al uitgebreid besproken in de media en ook op de actieve ledenapp in Signal. Denk aan de zwevende kiezers, de proteststemmen en de partijen die niet langer leidend zijn in hun ideeën ten aanzien van een ideale samenleving, maar het electoraat volgen.
Individualisering als oorzaak
Een belangrijke oorzaak van deze verrechtsing is al decennialang zichtbaar: individualisering. Dit proces heeft geleid tot het afbrokkelen van (idealistische) gemeenschappen, zoals vakbonden, zuilen en kerken. In de jaren '50 was er een beklemmende sociale controle, maar de reactie van de afbraak van die gemeenschappen daarop heeft vooral voordelen opgeleverd voor de sterkere delen van de samenleving. De “haves” met intellectueel en monetair kapitaal konden zich handhaven. Voor de zwakkere “have-nots” viel de bescherming van de groep met belangrijke anderen, waarmee men zich identificeerde en die richting gaf, weg. Zij werden zelf verantwoordelijk voor hun welzijn/ontwikkeling en moesten “kansen grijpen”. Als dat niet lukte, voelden ze zich verliezers. Nog steeds vertrouwend op ‘belangrijke anderen', werden ze gebruikt door de neoliberale commercie en politici die gratis bier beloofden, maar ook genegeerd door een onbetrouwbare overheid. Angst en verongelijktheid veroorzaakte afname van het vertrouwen in anderen en in autoriteiten. Rechtse politici voedden die boosheid en zagen zich beloond met veel stemmen uit die groep. Recent was het PVV, maar bij de vorige verkiezingen BBB en ooit was het Forum voor Democratie en de LPF.
Kort gezegd: Het gebrek aan een groep/sociaal kapitaal/netwerk waar mensen zich thuis en gezien voelen levert angst op. Daardoor hebben mensen de neiging om te kiezen voor veelbelovende ‘sterke mannen’ (en vrouwen, getuige van der Plas, Meloni en le Pen).
Hoe dan verder?
Deze analyse wijst op een belangrijk aandachtspunt voor GroenLinks/PvdA: de stimulering van gemeenschappen in Zeist. Deel uitmaken van een gemeenschap, waar je elkaar kent, samen werkt aan een gezamenlijk doel, is een manier om inspraak en zeggenschap terug te leggen bij de burger. Mensen die weer gehoord en gezien worden en zich bekommeren om hun buurt of school of … Dit is een complexe uitdaging. Hoe kan de gemeente hier constructief mee omgaan? Een benadering die de moeite waard is, is het concept van ‘governing through communities’.
In plaats van directe controle uit te oefenen, kunnen lokale overheden proberen mensen te ondersteunen en te stimuleren via gemeenschappen. Dit betekent dat individuen en gemeenschappen zelf verantwoordelijk worden gemaakt voor hun welzijn, energie en buurtcontacten. In Zeist zijn er al positieve voorbeelden, zoals Austerlitz Zorgt, Voedselbos Vollenhove, Samen Slim Rijden Zeist en buurtenergiegroepen. Concreet kan dit betekenen dat mensen worden aangemoedigd om zelf voor hun gezondheid, voedsel, mobiliteit of energie te zorgen en deel te nemen aan gemeenschapsprojecten. Door deze bottom-up benadering kunnen lokale gemeenschappen sterker worden en beter inspelen op de behoeften van hun inwoners. Het is een uitdaging waarbij samenwerking tussen overheid, burgers en maatschappelijke organisaties essentieel is. Hoe zorgen we er bijvoorbeeld voor dat deze gemeenschappen geen NIMBY-gedrag vertonen? Hoe kunnen we bouwen aan een veerkrachtige en betrokken samenleving in Zeist?
Wat gaan we concreet doen?
Er zijn de afgelopen weken 4000 mensen lid geworden van GroenLinks/PvdA. Velen voelen de urgentie om bij te dragen, ook in Zeist. Veel van de GroenLinks en PvdA leden zijn al op meerdere manieren betrokken in allerlei sociale organisaties. Zelf proberen we ook een “gemeenschap” te zijn, waar men elkaar kent, opzoekt voor discussie, elkaar inspireert en samen optrekt. We gaan na de gezamenlijke en prettige campagne ook de lokale samenwerking tussen GroenLinks en PvdA op bestuursniveau verstevigen en versterken, door gezamenlijke werkgroepen te bemensen en ledenactiviteiten te organiseren. “Het wordt pas wat als je wat met elkaar hebt”.
Het is uiteraard belangrijk om zichtbaar te zijn als gemeente en lokale politiek, en te laten zien waar de raad en de ambtenaren mee bezig zijn. Een betrouwbare overheid die dichtbij staat en luistert naar de ideeën en noden van alle Zeistenaren, niet alleen de insprekers op een dinsdagavond. Welke afwegingen er gemaakt worden, welke dilemma's er spelen in het stemmen over nieuwe raadsplannen, bijvoorbeeld ten aanzien van bouwen en huisvesting asielzoekers.
We gaan meer zichtbaar zijn als volksvertegenwoordigers en helder de herkenbaarheid van de GroenLinks/PvdA standpunten uitdragen, met filmpjes, columns en terugblikken op raadsvergaderingen. In onze eigen kanalen, maar bijvoorbeeld ook in de Nieuwsbode en Facebookgroep Zeist met 10.000 leden.
We gaan, ook na verkiezingstijd, de wijken in om te peilen wat er speelt en het gesprek aan te gaan over welke wereld we voor ons zien, voor onszelf en onze kinderen.
We gaan een analyse maken van de uitvoering van het coalitie-akkoord van zomer 2022: waar staan we in de uitvoering en welke projecten moeten nog meer aandacht krijgen om tot uitvoering te komen? Noureddine el Mansouri en Hans Snel hebben hier een framework voor aangedragen en de fractie gaat hiermee aan de slag, om de ogen op de bal te houden gedurende de komende 2,5 jaar, tot aan de gemeenteraadsverkiezingen van 2026 (en verder ;-).
Doe je mee? Er zijn altijd mensen nodig voor een concrete taak: monteren van filmpjes, Huis-aan-Huis gesprekken, werkgroep Wonen initiëren, een ledenactiviteit organiseren: laat weten waar je beschikbaar bent, en geef aan Henk door waar jij kunt bijdragen aan een Groen en Sociaal Zeist.
Samen kan het!
